01 दिसंबर, 2010

नीरेंद्रनाथ चक्रवर्ती

नागो राजा
सगळा देखै हा- राजा नागो है
फेर ई
सगळा बजवता रैया- ताळियां ।
भोत बढिया, भोत बढिया !
सगळा करै हा रोळा
किणी रै मन मांय लूण-लखण
किणी रै मन मांय भौ
किणी राख दीवी अक्कल अडणै
कोई खम्मा अन्नदाता
कोई किरपा री उडीक में, दावैदार, बात सारणिया
कोई सोचै हो- राजा रा बागा किता झीणा है
दीसै तो कोनी, पण तो ई है
छेकड़ होणी तो टळै ई नीं सकै ।

कथा सगळा जाणै
पण उण कथा मांय सगळी
फगत जै-जैयकार मांय रुध्योड़ा,
मस्त-मलंग डरपोक चालबाज का बुद्धू
बातां बघारणियां ईज नीं हा
एक ताबर ईज हो ।
सचो। सरल। हिम्मतवाळो एक टाबर ।

उतरै कथा रो राजा चौड़ै-धाड़ै खुली सड़कां माथै
फेर ताळियां बाजै घड़ी-घड़ी
भेळी हुयोड़ी है

बातां बघारणियां री कोरी भीड़
पण उण टाबर नै
भीड़ मांय आज कठैई नीं देखूं !
टाबर कठै गयो ?
कोई उण नै कठैई
भाखरां री भेद वाळी गुफा मांय
किणी लुको दियो है ?
का बो घास-धूड़-भाठा साथै रमतो-रमतो
सोयग्यो है
कठैई अळघै निरांयत सूं
नदी रै कांठै का किणी चौगान मांय
रूंख ती छींया हेठै ?
जावो, उण नै जिंयां-कियां ई कर-करूरार
जोय नै लावो
बो एकर-सी नागै राजा सामीं
आयर उभै हिम्मत सूं ।
आ परो एकर भळै
इण ताळियां री गड़गड़ाट बिच्चै
ऊंचै सुर में पूछै आकरो-
राजा,
कठै गया थारा गाभा ?
***

बीजी तकलीफ कानी
एक तकलीफ सूं
म्हैं बचायो थानै ।
अबै आवो,
चालां- दूजी तकलीफ कानी ।
एक रात काटी
अबै निकळ पड़-
एक दूजी रात कानी ।
एक पाठ
छूटग्यो है जठै
उण नै रैवण दां- वठैई ।
जगती लकड़ी अर तूट्योड़ै कळस कानी
मुड़ा परो देखणो
ठीक कोनी
चालो !
दूजो एक पाठ
बुलावै आपां नै ।
***

ओ जुद्ध
आ राड़ म्हारै जीवतै रैवण री राड़ ।
बीजा रा उधार सबदां पान
जाणूं कथी है म्हैं म्हारी बात, पण
राड़ है आ एकदम निजू ।

बणा लेवूं इण रा ओजार
म्हैं म्हारै निजू कारखानै मांय ।
इण रा सगळा कानून-कायदा ई म्हनै
एक पछै एक करणा पड़ै हाफी ईजाद ।
ठाह लाग जावै कदैई म्हारै दुसमी नै
म्हारै किणी ओजार री अटकळ का भेद
तद बो ईज सांभ लेवै नै संभ जावै
लड़ाई खातर सामीं मारण रा हथियार
तद म्हैं ईज पीठ पोरू
पाछो हट जावूं बोलोबोलो ।
क्यूं पाछो फिरू जाणो ?
चावै दुसमी म्हारो
कै चालतो रैवै जुद्ध उण रै नेम मुजब
पण चावूं म्हैं चालै ओ म्हारै नेम सूं
सुभीतो हुया आगै बधूंला
अर जे हुवै अबखाई तो लारै हटूंला
ओ ईज म्हारो नेम है ।

तद ईज पाछो घूम जावू म्हैं
अर गुम जावूं भीड़ मांय ।
लावूं रासन, जावूं बजार
हाजरी रजिस्टर मांय मांडू हाजरी अर
पाछो पूगर घरै पकड़ परो टाबरा नै
पढाऊं पाहाड़ा, किणी दूजै गिरस्तीवाळै सूं टाळ
तद नीं हुवै कोई निजूं ओळख म्हारी !

गुम जावूं, पण हारूं कोनी
साची बात तो आ है
कै भीड़ मांय रल परो ईज होळै-होळै
कर लेवूं पाछा खुद खातर नूवां हथियार ।
पूगर दुसमी री आंख्यां परबारो
घड़ा लेवूं खुद री नुवीं बारखड़ी ।
ब्लूप्रिंट हुयग्यो तैयार ।
अबै नीं है जेज, काट अग्यातवास रो टैम
पाछै पूगर सामीं मांडूंला रण-खेत फेर ।


जीवतो रैवण खातर जीतणी ईज पड़ैला
म्हनै म्हारी आ लड़ाई ।
पाछो म्हैं
बीजां रा सबद लेवूं उधार,
पण जीवतो रैवण री आ इंछा
म्हारी आपरी है ।
***

अनुसिरजण : नीरज दइया




*******************************************************************
बांग्कला कवि : नीरेंद्रनाथ चक्रवर्ती ; जलम : 1924
कविता संग्रै : उलंग राजा खातर साहित्य अकादेमी पुरस्कार । साठ रै लगैटगै विविध विधावां में पोथ्यां प्रकासित ।
********************************************************************

कोई टिप्पणी नहीं:

एक टिप्पणी भेजें